Weihnachtslieder I/German Carols I
In veel delen van de wereld zijn advents- en kerstliederen onderdeel geworden van het standaardrepertoire van populaire liederen, en deze traditie heeft ook een groot aantal van dergelijke liederen voortgebracht in Duitstalige landen. Deze omvatten niet alleen volksliederen, sommige van onbekende oorsprong, maar ook kunstliederen in verschillende stijlen, evenals bewegingen uit populaire klassieke kerstwerken. Deze diversiteit wordt weerspiegeld in dit eerste deel Duitstalige kerstliederen, waarin kerstliederen uit een breed scala van tijdperken, oorsprongen en stijlen samenkomen. Zo zijn er naast het koraal Brich an, du schönes Morgenlicht uit Bachs ‘Christmas Oratorio’ twee oude Boheemse kerstliederen – Freu’ dich, Erd’ und Sternenzelt en Kommet, ihr Hirten – die veel Duitse koren in de traditionele arrangementen van Carl Riedel. Ze verschijnen hier in een meer moderne gedaante, het eerste heel toegankelijk, het laatste wat veeleisender, maar zeker een uitdaging voor elk koor! De klassieke O du fröhliche brengt ons terug naar een meer traditionele setting, en het resterende stuk in deze collectie, Johannes Eccards prachtige Übers Gebirg Maria geht, zal elk advent- of kerstprogramma versterken.
Noot van de redactie: Sommige stukken in deze bundel hebben haakjes die bestaan uit ‘ternaire cellen’ – cellen van drie tellen – van verschillende lengtes. Vóór het midden van de 17e eeuw in de stile antico was het gebruikelijk dat elke zanglijn een onafhankelijk klemtoonpatroon had: een opeenvolging van binaire of ternaire accenten die werden geleid door de declamatie van de tekst om elke stem tot leven te brengen. Ondanks het non-legato van de individuele enkele laag – gecreëerd door onder meer de muzikale articulatie, de (haarspeld)frasering van de ternaire cellen en een natuurlijke tekstdeclamatie – zorgt de constante verplaatsing van spanningen tussen de stemmen voor een algeheel gevoel van flow dwars door naar de volgende cadans, op welk punt de ‘cellen’ samenkomen. Bepaalde kenmerken van deze stijl, zoals hemiolen en cadensconventies, overleefde in de volgende eeuwen en is terug te vinden in de muziek van Haydn, Mozart, Schubert en Brahms, en zelfs latere componisten met een affiniteit voor vocale polyfonie. De stemmen in deze SAM-arrangementen nemen meer dan alleen hun eigen polyfone rol op zich, en wisselen af en toe tussen partijen om de integriteit van de originele muziek te behouden. Ondanks de aanvankelijke uitdagingen die het verwijderen van een partij met zich mee zou brengen, zullen koren de vruchten plukken van het repliceren van het contrast en de vitaliteit van de originele innerlijke textuurfrasering, en hoewel de haakjes en de afwezigheid van normale maatlijnen heel anders kunnen lijken dan een conventionele editie, hebben we zijn ervan overtuigd dat eventuele aanvankelijke moeilijkheden snel overwonnen moeten worden, en dat de resulterende kwaliteit en transparantie van de uitvoering aanzienlijk bevredigender zullen zijn voor zowel zanger als luisteraar.