Toont alle 15 resultaten

Mattheus Passion BWV 244

Verraad, veroordeling en dood, maar boven alles ook liefde; hoewel het grootste deel van de tekst van de Matthäus-Passion bijna 2000 jaar oud is, is de boodschap nog steeds actueel.

De Matthäus-Passion vertelt het verhaal van Jezus’ laatste dagen. Hij wordt verraden, berecht, gekruisigd en begraven. De tekst is samengesteld door Picander, pseudoniem van Christian Friedrich Henrici, waarschijnlijk in nauwe samenspraak met Bach zelf. Als rode draad gebruikten ze het verhaal zoals verteld door de Evangelist Matteüs. Wanneer verschillende groepen of personen aan het woord komen, krijgen de zangers verschillende rollen toebedeeld – Christus, Judas, Petrus, een slavin, de leerlingen, de hogepriesters, het volk, de soldaten, enzovoort.

Op sleutelmomenten in het verhaal voegden Bach en Picander koralen en aria’s toe, als reflectie op het bijbelverhaal. De handeling wordt stilgezet en het gebeurde wordt in de theologische context van Bachs tijd geplaatst. De koraalteksten en melodieën zijn afkomstig uit het lutherse gezangboek en waren voor de kerkgangers in Leipzig dagelijkse kost. Al waren Bachs harmonisaties nieuw, iedereen zal de melodie en tekst herkend hebben. De teksten voor openingskoor, slotkoor en de aria’s waren gloednieuw. Zowel de aria’s als de koralen sluiten vaak naadloos aan op de evangelietekst.

In zijn tekst maakt Picander onderscheid tussen twee groepen mensen: de ‘Dochters van Sion’ (Jeruzalem) enerzijds, en de gelovigen van alle tijden anderzijds. Vaak laat Picander deze twee groepen met elkaar in dialoog gaan. Bach versterkte dit dialoogeffect door te kiezen voor twee afzonderlijke ensembles van zangers en instrumentalisten die hij coro I en coro II noemt. De twee ensembles hebben elk hun eigen functie. Het eerste koor is onderdeel van het verhaal en levert de belangrijkste emotionele reacties, zoals in aria’s als Erbarme dich en Aus Liebe. Het tweede koor stelt vragen, levert commentaar en trekt conclusies.

In de koralen voegt Bach de twee ensembles samen: de hele gemeenschap stemt in met het gesprokene. Ook daar waar hij met maximaal effect de woedende menigte wil weergeven, zoals in Lass ihn kreuzigen, zet hij de koren samen in. Het eerste koor is altijd leidend, het tweede meer volgend.