Bach: Kantate BWV 132 Bereitet die Wege, bereitet die Bahn

Bladmuziek van Johann Sebastian Bach Kantate BWV 132 Bereitet die Wege, bereitet die Bahn, uitgegeven door Edition Breitkopf & Hartel, uitgeversnummer: EB 7132

Een beter salaris en meer muzikale armslag, dat waren de ambities van de jonge Bach na amper een jaar als organist van de Blasiuskirche in Mühlhausen. Hij had deze post aangenomen omdat in Mühlhausen kwaliteiten op het gebied van het vocaal componeren uitdrukkelijk gewenst waren. Maar in de praktijk vielen de mogelijkheden tegen. Bachs kansen keerden toen hertog Wilhelm Ernst van Weimar hem midden 1708 vroeg om het gerenoveerde orgel van zijn hofkapel te komen keuren. De bejaarde hoforganist aldaar moest door ziekte afhaken, waardoor Bach ook het inwijdingsrecital op zich kon nemen. Dat bleek zo’n succes dat hem per direct de dubbelfunctie van hoforganist en kamermusicus werd aangeboden. Belangrijk voor Bach was dat hij hier voor het eerst met professionele musici zou kunnen samenwerken. Zijn uiteindelijke streven was namelijk een goed georganiseerde kerkmuziek – waarvoor hij dan zelf uiteraard alle muziek wilde componeren.

Al met al duurde het nog tot 1714 voordat Bach tot concertmeester werd bevorderd en hij zijn vocale dromen kon gaan waarmaken, maar toen besloot hij ook direct tot compositorische vernieuwingen. De nadruk verschoof van formele zettingen van Bijbelteksten naar recitatieven en da capo-aria’s, geschreven op nieuwe teksten en alleen incidenteel aangevuld met een koraal. Leverancier van die nieuwe poëzie was onder anderen Salomo Franck, hofbibliothecaris in Weimar, die in 1715 zijn bundel Evangelisches Andachts-Opffer publiceerde. Bach verklankte veel van diens teksten heet van de naald: nog in hetzelfde jaar niet minder dan tien stuks, waaronder ook Bereitet die Wege, bereitet die Bahn.

In deze cantate worden drie aria’s afgewisseld met twee recitatieven en klinkt aan het slot een koraal. Er zijn feestelijke aria’s voor de sopraan, de alt en de bas, waarbij een glansrol is weggelegd voor steeds een ander instrument. De hobo manifesteert zich in de lange openingsaria en het ultrakorte slotkoraal, de cello krijgt van Bach een obligate partij in de basaria, terwijl de alt van een wervelende omspeling wordt voorzien door de viool. Zowel de vocale als de instrumentale partijen zijn veeleisend en geven een indicatie van het niveau van de musici waarover Bach in Weimar kon beschikken. Het slotdeel van deze cantate is niet overgeleverd; doorgaans wordt hier het slotkoraal uit cantate BWV 164 ingepast.